Puur Genieten in Vorden: 4x speciale fietsroutes in de Achterhoek

Dagje uit in de Achterhoek

Midden in het beroemde coulisselandschap van de Achterhoek, vind je het landgoed en kasteel Hackfort, vlak bij het dorpje Vorden. In het koetshuis van dit bijzondere kasteel bevindt zich De Keuken van Hackfort. Bij dit restaurant draait het om 'Puur Genieten': genieten van al het goede uit de Achterhoek in de puurste vorm. In samenwerking met de restauranteigenaren, maakten wij vier bijzondere fietsroutes die je meenemen naar de plekken waar je de Achterhoek niet alleen kunt verkennen, maar ook kunt proeven.

4x Puur Genieten op de fiets in de Achterhoek

Dit seizoen wordt een dagje fietsen in Vorden een extra belevenis: op het landgoed Hackfort worden allerlei activiteiten georganiseerd vanwege het 700-jarig bestaan. Lees verder voor een korte geschiedenis over het landgoed en om de evenementenagenda te bekijken.

1. Puur Genieten | Kastelen - 30 km

Langs de Baakse Beek werden eeuwen geleden de eerste kastelen gebouwd en werden landgoederen gecreëerd. Zo ontstond een nederzetting: het begin van het dorp Vorden. Een kasteel bezitten was van oudsher van belang, omdat het de weg opende naar het ridderschap en belangrijke bestuursfuncties.

Je vindt maar liefst acht kastelen en buitenplaatsen in de omgeving van Vorden. Zes daarvan combineerden we op deze prachtige fietsroute. Zo passeer je de kasteelhuizen Den Bramel en Het Enzerinck, beiden met een muzikaal tintje. Op het voorplein van Kasteel Den Bramel staat een koepel die is gebouwd uit de onderdelen van een kerkorgel. Het Enzerinck is te herkennen aan de ovale muzieksalon, die het midden van het huis vormt.

De knooppunten brengen je vervolgens door mooie landschappen en bosrijke gebieden, waarbij je kunt afwijken naar De Wildenborch. Dit landhuis werd ooit bewoond door de invloedrijke familie Staring, waartoe ook de romantische dichter A.J.W. Staring behoorde.

Hoewel de meeste kastelen alleen van buiten te bewonderen zijn, zijn de landgoederen wel toegankelijk voor wandelaars en fietsers, met op Het Enzerinck het charmante 'Grootvaders huisje' uit 1920 als extraatje. Een uitzondering hierop is, naast Kasteel Hackfort, Kasteel Vorden, het oudste kasteel in dit gebied. Hier kun je vijf dagen per week de authentiek ingerichte kamers bezichtigen en genieten van de prachtige tuin.

Interessante afstapmomenten:

• Buitenplaats ‘t Enzerinck, Vorden
• Huis den Bramel, Vorden
• Kasteel Vorden, Vorden

Proeverij van de eigen wijnen bij De Fiere Wijnakker

2. Puur Genieten | Wijngaarden - 55 km

Wist je dat er in de Achterhoek best wat wijngaarden te vinden zijn? Sinds een jaar of twintig weten Nederlandse boeren de fijnste wijnen te produceren, gewoon op het Nederlandse land. Deze route brengt je langs vier biologische wijngaarden, waarvan de meeste met elkaar samenwerken binnen de Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers. Dankzij deze samenwerking zijn de wijnen van uitzonderlijke kwaliteit en hebben veel producten een internationale erkenning gekregen!

Op alle vier de wijnhoeves telen de boeren met oog op natuurbehoud. Met bijvoorbeeld houtwallen als begrenzing en door het planten van bloemen en kruiden, worden diverse insecten en vogels aangetrokken. Niet alleen goed voor de natuur, maar ook een lust voor het oog. Als alles volop bloeit, is elke wijngaard een prachtig plaatje.

Over mooie plaatjes gesproken: Wijngaard Um d’n Olden Smid is de enige van de uitgelichte wijngaarden die niet bij de Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers is aangesloten, maar het erf is zodanig mooi ingericht dat je het absoluut even moet bezoeken. Naast de druivenranken kun je er genieten van de siertuin met ouderwetse planten en bloemen, een hoogstamboomgaard, rijen met oude bomen en een rijke moestuin.

Bij elk van de wijngaarden kun je de zelfgemaakte producten kopen in de winkeltjes op het erf. Of neem wat uitgebreider de tijd voor een rondleiding en een proeverijtje op de mooie tuinterrassen. Bij De Keuken van Hackfort kun je overigens ook de lokale wijnen proeven, bijvoorbeeld die van Erve Zonnehoeve.

Interessante afstapmomenten:

• Wijngaard Um D’n Olden Smid, Velswijk
• De Fiere Wijnakker, Zutphen
• Wijngoed Kranenburg, Vorden

Boerderij Korenblik in Warnsveld

3. Puur Genieten | Streekproducten - 62 km

De koks van het restaurant bij Kasteel Hackfort gebruiken het liefst zo veel mogelijk lokale ingrediënten. Vanaf het terras van het restaurant, kijk je uit over ‘de Hof van Hackfort’, oftewel de historische kasteelmoestuin. Net zoals vroeger worden hier groenten, fruit, bloemen en kruiden verbouwd, die door de koks in de keuken worden verwerkt tot de lekkerste lunch- en dinergerechten. Daarnaast halen ze veel producten bij lokale leveranciers. Daarop is deze streekproductenroute gebaseerd: fiets langs de plekken waar het vlees, fruit, de groente, kazen, bieren en wijnen vandaan komen. Wellicht vind je die zometeen ook wel terug op of naast je bord.

Het eerste ingrediënt vind je heel dichtbij: in de weiden rondom Hackfort grazen Blonde D’Aquitaine koeien. Het restaurant koopt regelmatig een rund die wordt gebruikt in hun gerechten. Verse groenten en fruit komen van de biologische boerderij Korenblik in Warnsveld en Fruitbedrijf Horstink in Rha. In de boerderijwinkels vind je ook andere delicatessen, zoals verse zuivel, boerenkazen en oliën.

Ontdek in Rha ook de Bronckhorster Brewing Company, waar De Keuken van Hackfort zijn speciaalbieren haalt. Deze ambachtelijke brouwerij creëert verrassende bieren, perfect afgestemd op het seizoen.

Naast allerlei lekkernijen, trakteert deze fietsroute je ook op het prachtige Achterhoekse landschap en een oversteek over de IJssel. Je doorkruist het middeleeuwse centrum van Zutphen, vol historische gebouwen en charmante hofjes.

Tip: bind een (extra) fietstas achterop, zodat je lekker veel streekproducten mee naar huis kunt nemen!

Interessante afstapmomenten:

• Fruitbedrijf Horstink, Rha
• Bronckhorster Brewing Company, Rha
• Biologische boerderij Korenblik, Warnsveld

Culinaire gerechten van De Keuken van Hackfort met ingrediënten uit eigen moestuin

4. Puur Genieten | Natuur & Landschap - 72 km

Puur genieten in de Achterhoek is niet alleen weggelegd voor culinaire fijnproevers, ook natuurliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen! De gemeente Bronckhorst is een van de grootste van Nederland en spreidt zich uit tussen Zutphen, Doesburg en Doetinchem. En dat terwijl het stadje Bronkhorst juist het kleinste van Nederland is… 

De landschappen zijn daarentegen weer groots, lommerrijk en zeer gevarieerd. Op deze route zul je ervaren hoe mooi het hier is. Vanuit Vorden kom je direct in het natuurgebied Graafschap, dat zich kenmerkt door de vele landgoederen. Het Grote Veld, iets ten noorden van Vorden, is het heideveld waar de lokale schaapskooi te vinden is.

Langs de verstilde landerijen fiets je richting Doetinchem. Je dwaalt door de heuvelachtige Kruisbergse bossen en het Hekenbroek, waar vennen en slootjes de bomenrijen afwisselen. Vervolgens verruil je de landgoederen en bossen voor de uiterwaarden van de IJssel. Met de stromende rivier aan je linkerhand, kom je bijna vanzelf in Bronkhorst uit. Een bezoek aan dit idyllische dorpje is een aanrader: de smalle straatjes, de kapel en de kasteelruïne geven deze fietsroute een historisch en cultureel tintje.

Een fietsroute die je kennis laat maken met de diversiteit en schoonheid van deze streek. Neem de tijd om te genieten van de rust die de gemeente Bronckhorst te bieden heeft, terwijl je onderweg wordt omringd door de geluiden en geuren van de natuur.

Tip: Is 72 kilometer op één dag een beetje teveel van het goede? Boek halverwege een overnachting en maak er een mooi fietsweekend van!

Interessante afstapmomenten:

• Grote Veld, Vorden
• Kapel Bronkhorst, Bronkhorst
• Kruisbergse bossen, Hummelo
  
  

Een geschiedenislesje

In de 14e eeuw werd er op deze plek een versterkte woontoren gebouwd, ook wel een donjon genoemd. De benedenverdieping van deze donjon is nog steeds terug te vinden in het huidige landhuis, waaronder de monumentale trap in de hal. Rondom deze toren werden in de eeuwen erna verschillende gebouwen bijgebouwd, die later het kasteel vormden. 

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog kreeg het kasteel het zwaar te verduren. Aan het einde van de 16e eeuw werden door de Spaanse legers zware beschadigingen aangebracht tijdens gevechten en werd het gebouw in brand gestoken. In 1598 kon het gebouw weer hersteld worden en kreeg het de twee herkenbare torens. In die tijd stond er ook een vrijstaand poortgebouw en werd het woonhuis omringd door grachten.

Nadat het kasteel aan het einde van de 19e eeuw een tijd onbewoond was geweest, trok het gezin van Baron van Westerholt van Hackfort in het landhuis. Het gezin bestond uit vader Borchard Frederik Willem, moeder Clara Constance Sloet van Oldruitenborgh, een zoon en vier dochters. In 1934 erfde de zoon, Arend van Westerholt van Hackfort, het landhuis en bleef er wonen met zijn drie zussen: freules Zus, Emma en Sannie. Clara was als enige gehuwd en had daarom geen erfrecht meer. De broer en zussen hadden in hun testament opgenomen om het kasteel en het landgoed na hun overlijden na te laten aan Natuurmonumenten. 

Nadat freule Sannie in 1981 als laatste erfgenaam overleed, kwam Hackfort geheel in handen van Natuurmonumenten. Sindsdien wordt op het landgoed veel natuurbehoud uitgevoerd. De naastgelegen Baakse Beek krijgt de ruimte om op natuurlijke wijze te stromen, zodat de juiste plekken worden voorzien van water en er een bloeiend beekdal kan ontstaan. Daardoor kunnen er weer meer bloemen en kruiden groeien, waardoor er meer insecten en vlinders op af komen, en vervolgens weer meer vogels en andere dieren.

De drie eeuwenoude watermolen van Hackfort is nog altijd te vinden op het terrein, net als het grote koetshuis.

Feestelijke activiteiten en evenementen bij Kasteel Hackfort

Om stil te staan bij de mijlpaal van 700 jaar worden er in 2024 veel leuke activiteiten en evenementen gehouden op het landgoed in Vorden. We selecteerden de hoogtepunten:

• Elke zaterdag rondleiding door de souterrain
  Op zaterdagen kun je voor €1,- mee met de rondleiding door de kelder van het kasteel. De tour duurt zo’n 15 tot 20 minuten. In de kelder vind je een uitgebreide tentoonstelling over de geschiedenis van Hackfort. Een leuk uitje voor tijdens je fietsroute. Aansluitend kun je ter plaatse neerploffen voor een heerlijke lunch in het restaurant in het koetshuis.
• Open dagen in het kasteel
  Op zes dagen dit jaar kun je je aanmelden voor de open dag in het kasteel. De rondleiding die je dan bijwoont gaat niet alleen door de kelder, maar door het hele kasteel. Zo kom je op plekken waar je anders nooit komt… De data zijn: 13 & 14 april, 6 & 7 juli en 2 & 3 november. Opgeven kan via deze link.
• Boskoorfestival op 2 juni 2024
  Zondag 2 juni zullen diverse zangkoren optreden in de bossen van Landgoed Hackfort. Tussen 11.00 en 15.00 uur ben je van harte welkom. De toegang is vrij, een donatie is welkom en komt ten goede van het behoud van het kasteel en het landgoed.
• Concerten en theaterstukken in het kasteel
  Van muziekvoorstellingen van bijvoorbeeld Mathilde Santing, jazzmuzikant Oscar Harris en een tangoconcert van Carel Kraayenhoff (de man die de ‘traan van Maxima’ wist te veroorzaken): het hele jaar door spelen de meest uiteenlopende artiesten in Kasteel Hackfort. De complete agenda vind je hier.
• Bijzonder toneelstuk in het najaar
  Op het moment van het schrijven van deze blog bevinden we ons nog in het voorjaar van 2024, maar er wordt ondertussen hard gewerkt aan een toneelstuk over de laatste baron en freules van Kasteel Hackfort. Het toneelstuk zal naar verwachting in het najaar te zien zijn in het kasteel.
• Thema-excursies
  Naast de bovengenoemde activiteiten zijn er nog meer dingen te beleven op het landgoed, georganiseerd door Natuurmonumenten in samenwerking met Landgoed Hackfort. Zo zijn er speciale stinzenexcursies, wandelingen met de boswachter en speciale kunstroutes door het parkbos. 

Kijk hier voor alle activiteiten.