Oorlogsmonument Vliegveld Twenthe - Deurningen

Vliegveld Twenthe werd in 1931 aangelegd als civiele luchthaven, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de Duitsers het terrein in bezit en breidden het fors uit tot een belangrijke Fliegerhorst voor de Luftwaffe. Voor veel lokale boeren en bewoners betekende dit een gedwongen onteigening van hun land en huizen, wat diepe wonden sloeg in de gemeenschap. Het vliegveld werd een militair bolwerk met strategische waarde, wat het tot doelwit maakte van zware geallieerde bombardementen.

In de zomer van 1944 werd het 'Niedermachungsbefehl' van kracht, waarmee Hitler beval dat verzetsmensen en onderduikers zonder enige vorm van proces mochten worden geëxecuteerd. In de maanden september en oktober van dat jaar vonden op Vliegveld Twente gruwelijke executies plaats van onder meer verzetsstrijders en Joodse onderduikers. Hun lichamen werden verstopt in bomkraters op het terrein, wat het opsporen en herdenken van deze slachtoffers decennialang bemoeilijkte.

Pas in 1947, na een bekentenis van de opgepakte SD-leider Schöber, kwam de waarheid deels aan het licht. Op zijn aanwijzing werden in een afgelegen deel van het vliegveld, een weiland omgeven door prikkeldraad, stoffelijke resten aangetroffen van de geëxecuteerden. Deze plek was tijdens de oorlog niet gebombardeerd en bevond zich ver van de hoofdstructuren van het vliegveld, waardoor het massagraf jarenlang onopgemerkt bleef.

Het Herinneringspad op de voormalige vliegbasis in Enschede vertelt het verhaal van de oorlogsjaren. In Deurningen staat dit monument, dat herinnert aan minstens twaalf slachtoffers van de executies. Daarnaast biedt het Koude Oorlog Centrum op het terrein een blik op de naoorlogse militaire functie van het vliegveld.