Hemdener Kreuz - Bocholt

Van 1672 tot 1674 voerde de prins-bisschop van Münster, Christoph Bernhard von Galen (bijnaam: Bommen Berend), oorlog tegen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Toen in april 1674 het Vredesbesluit van Keulen werd besloten, werd Von Galen gedwongen om zich terug te trekken uit de Nederlandse gebieden. In Nederland vierde het calvinisme op dat moment zijn hoogtijdagen. Als gevolg hiervan werd het katholieken verboden hun geloof uit te oefenen. Om de katholieken in de Nederlandse dorpen Aalten en Bredevoort toch de mogelijkheid te bieden hun geloof te kunnen uiten, liet Von Galen langs de grens negen missieposten bouwen. Eén daarvan was de Kreuzkapelle in Hemden.

Elke zondag gingen lokale katholieken naar deze vluchtkapel. Ze kleedden zich in hun werkkleren en vervoerden zich in hun werktuigen naar de kapel, zodat ze niet zouden opvallen als kerkgangers. In 1751 telde de parochie van de Kruiskapel 27 Duitse en 451 Nederlandse leden.

De kruiskapel was gewijd aan de heilige Helena, moeder van keizer Constantijn. Zij was de pelgrim die in het Heilige Land restanten van het kruis van Christus terugvond. Aalten is sindsdien altijd verbonden geweest met Helena, getuigt ook de naam van de oude kerk op de Markt. Maar ook in de Duitse plaatsen Barlo en Hemden vind je Helenakerken.

Aan het einde van de 18e eeuw kregen de Bredevoorters en Aaltenaren weer vrijheid van religie en mochten zij in eigen land weer het katholicisme uitoefenen. De kruiskapel verloor hierdoor zijn functie. In 1823 werd de kapel, nadat paus Pius VII overging tot de 'Hollandse Missie' en besloot dat de Nederlandse katholieken niet langer meer onderdeel waren van deze parochie, afgebroken.

Ter herinnering aan de kruiskapel, vind je op deze plek een kruisbeeld en een stenen gedenktafel. Het herinnert aan een tijd van religieuze onderdrukking en de tolerantie en behulpzaamheid van de grensbewoners, die elkaar opvingen en gezamenlijk hun religie praktiseerden.

Deze plek wordt jaarlijks bezocht rond 14 september, de feestdag van de Kruisverheffing. Nederlandse en Duitse gelovigen van de Helenageloofsgemeenschappen komen rond deze dag samen bij het altaar en herdenken de kapel en Sint Helena.