Gezicht op Leiden uit het noordoosten - Warmond

Het riviertje De Zijl stroomt vanuit de Kagerplassen richting Leiden en is op mooie zomerse dagen gevuld met pleziervaartuigen. In 1650 moet landschapsschilder Jan van Goyen hier ergens langs de rivier of op een schip hebben gestaan en dit rustige tafereel onder een stemmige Hollandse wolkenlucht hebben opgetekend. In de verte het silhouet van de stad Leiden, in vooral bruine en gele tonen, met de Hooglandse Kerk en de Pieterskerk beide duidelijk zichtbaar, maar de schilder heeft de kerken ietwat gedraaid om ze van hun beste kant te laten zien. Dit schilderij kun je bewonderen in museum De Lakenhal in Leiden. Volgens het museum zijn ‘de ingetogen tinten en de virtuoos-vlotte techniek met fijnzinnige detaillering’ typerend voor het latere werk van Van Goyen.
Het huidige uitzicht wordt door bebouwing, en later bomen, belemmerd.

Jan van Goyen (Leiden 1596 - 1656) was een van de bekendste Nederlandse landschapschilders. Hij werkte in de Gouden (17e) Eeuw en maakte vooral schilderijen van landschappen en rivieren en daarnaast ook zee- en stadsgezichten, zowel bij goed- als bij slechter weer. Hij maakte reizen langs de rivier De Rijn waarbij hij ter plekke schetsen maakte, die hij later uitwerkte in zijn atelier. Hij was de zoon van een Leidse schoenmaker en ging al vanaf zijn tiende levensjaar in de leer bij diverse kunstschilders, waaronder landschapschilder Esaias van de Velde in Haarlem. Van Goyen vertrok in 1632 naar Den Haag en woonde vanaf 1649 enkele jaren samen met zijn schoonzoon Jan Steen en zijn familie. In totaal maakte hij meer dan duizend (!) schilderijen en 800 tekeningen. Bekend zijn onder meer Gezicht op 's-Gravenhage (1651) en Gezicht op het Haarlemmermeer, 1646.