Dagboek Anne Frank, uitgeverij Contact Prinsengracht - Amsterdam

Haar dagboek is voor Anne Frank het licht in de duisternis. Liefkozend noemt ze haar boekje ‘Kitty’ en aan ‘haar’ kan ze al haar gevoelens en hersenspinsels kwijt: “Het fijnste vind ik toch maar aan jou te schrijven, dat weet je ook wel en ik hoop dat het wederzijds is”

Het roodgeruite dagboek is voor Anne het vertrekpunt naar een fantasiewereld die haar even laat ontsnappen aan de rauwe realiteit. Het zijn lange dagen met de andere onderduikers in het Achterhuis. Zij lezen en studeren veel en er moet natuurlijk gekookt worden. Regels binnen het gezin zijn belangrijk om het voor iedereen draaglijk te maken. Vrolijke momenten zijn er gelukkig ook. Feesten en verjaardagen gaan gewoon door en humor houdt iedereen op de been. Anne schrijft daarover op 26 mei 1944 in haar dagboek:
“De ene dag lachen we om het koddige van de schuilsituatie, maar de andere dag en nog veel meer dagen zijn we bang, staan angst, spanning en wanhoop op ons gezicht te lezen.”

Verder lezen we dat Anne, tot haar eigen verrassing, smoorverliefd werd op de zeventienjarige Peter van Pels, een van de andere onderduikers in het Achterhuis. Hij is een dankbaar onderwerp in het dagboek van de jonge Anne. Eerst moet ze niet zoveel van deze jongen weten, maar na verloop van tijd groeien de twee naar elkaar toe. Anne neemt hierbij het initiatief, ze wil met iemand over haar gevoelens praten. Ze bespreken puberteitsperikelen, de oorlogssituatie, hun ouders en toekomstdromen. Op de zolder van het Achterhuis vinden beiden de privacy die ze nodig hebben. Toch beseft Anne na een tijdje dat Peter niet de vriend is waar ze op gehoopt had.

Het hoort bij het opgroeien en het zoeken naar een identiteit. In een hoogst ongewone situatie gaat het leven en de ontwikkeling van een jonge vrouw gewoon door. Dwars door alle beslommeringen heeft dit pientere pubermeisje een al bijzonder volwassen kijk op het leven, gekleurd door ervaringen tijdens de benauwende oorlogsjaren. Niet alleen schetst zij een beeld van het leven binnen de muren van het Achterhuis. Anne schrijft ook over de daden van het Nederlandse Verzet, de helden die elke dag hun leven op het spel zetten om zoveel mogelijk mensen te redden door middel van spionage, sabotage en andere activiteiten die de bezetter dwarsbomen. De onderduikers in het Achterhuis volgen het nieuws op de voet. De Sovjet-Unie slaagt er vanaf 1943 in om de Duitse troepen terug te dringen en in 1944 rukken de geallieerden op vanaf de kust van Normandië. “Vrienden in aantocht”, schrijft een dolblije Anne in haar dagboek. Margot zegt tegen Anne dat de kans groot is dat zij in september 1944 misschien alweer naar school kan ...

Als het eerste dagboek vol is, schrijft ze verder in schriften. Twee jaar later herschrijft de dan 15-jarige Anne vele passages omdat ze het boek na de oorlog wil uitgeven. Maar ook naar aanleiding van een oproep van de regering in ballingschap aan onderdrukte Nederlandse mensen, om dagboeken, aantekeningen en documenten te bewaren. Zo kan iedereen de bezetting door de nazi’s documenteren. De titel moet ‘Het Achterhuis’ worden. Het is haar droom om schrijfster en journalist te worden ...

Vrijdag 4 augustus 1944 stopt er aan eind van de ochtend een auto voor de Prinsengracht 263. Een SS-Oberscharführer genaamd Karl Josef Silberbauer, en een aantal Nederlandse politieagenten stappen uit en lopen naar de ingang van het pand. De onderduikers blijken alsnog te zijn verraden. Alle acht onderduikers en twee helpers (Victor Kugler en Johannes Kleiman) worden gearresteerd. Omdat Silberbauer de aktetas van Otto Frank leegschudt om deze te gebruiken voor sieraden en andere waardevolle bezittingen van de onderduikers, worden de dagboekpapieren van Anne gered. Ze vallen op de grond en worden veiliggesteld door helpers Miep Gies en Bep Voskuijl. Anne's dagboek zal jaren later uitgroeien tot een belangrijk Nederlands literair werk, dat de levens van miljoenen mensen inspireert.

Otto Frank, de vader van Anne, besluit na de oorlog het dagboek uit te geven, precies zoals Anne dit had gewild. Uitgeverij Contact, nu Atlas Contact aan de Prinsengracht 911-915, bracht het boek uit. Haar stem is door duizenden mensen wereldwijd gehoord en haar vertrouwen in de mensheid verspreidt zich op de vleugels van hoop.

Bronnen:
- annefrank.org
- Dagboek Anne Frank 'Het Achterhuis'

Foto's: ©Anne Frank Huis, Amsterdam