5x de mooiste fietsroutes in Zuidoost Friesland

Fietsen in Zuidoost Friesland

Wanneer we aan Friesland denken, verschijnen al snel de iconische beelden van zeilen op de Friese Meren, de Elf Steden en de Wadden voor onze geest. Maar wat als we je vertellen dat er een Friesland is met moerassen, bossen, koninklijke landgoederen, veendorpen en zelfs zandverstuivingen? En dat je daar ook nog eens heel mooi kunt fietsen? Welkom in Het Andere Friesland, oftewel Zuidoost Friesland.

Een onontdekte parel in het Friese landschap

Zuidoost Friesland ligt ingeklemd tussen het Friese Merengebied en Drenthe. De regio bestaat uit de gemeenten Heerenveen, Smallingerland, Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Opsterland. Waar je in het noordelijke en westelijke deel van de provincie de beroemde Elf Steden vindt, kent Zuidoost Friesland geen één stad. Heerenveen en Drachten kunnen qua grootte en inwonersaantal best door voor een stad, maar zijn officieel dorpen. Om je een beter beeld van de regio te geven, zetten we de mooiste dorpen per gemeente voor je op een rij.

• Heerenveen: Heerenveen, Jubbega, Oranjewoud, Akkrum
• Smallingerland: Drachten, De Veenhoop, Opeinde
• Opsterland: Gorredijk, Beetsterzwaag, Nij Beets, Bakkeveen
• Weststellingwerf: Wolvega, Munnekeburen, Noordwolde
• Ooststellingwerf: Oosterwolde, Appelscha, Oldeberkoop, Nijeberkoop, Haulerwijk, Donkerbroek
  
  

Op de fiets door Het Andere Friesland

De streek verrast met haar grote diversiteit aan landschappen. De vijf uitgelichte fietsroutes zijn verspreid over de deelstreken en voeren je door veel van deze mooie dorpen. Elk dorp vertelt een stukje van het verhaal van de regio en elke route neemt je mee op een verrassende reis. Ontdek hieronder de routes.

1. Fietsrondje Heerenveen, Mildam en Oranjewoud - 23 km

Een echt majestueuze fietsroute langs de erfenissen van de Friese adel in en om Heerenveen. Dit dorp werd ooit geregeerd door welgestelde veenbazen. Sterker nog, de plaatsnaam is ervan afgeleid: drie heren, te weten Van Dekema, Cuyck en Foeyts, lieten in 1551 twee kanalen graven voor ontginning. Zij waren de baas van de zogenoemde ‘compagnonsvaarten’ en de veengebieden, oftewel de ‘heeren-van-het-veen’. Daarom kennen we de nederzetting waar het allemaal begon vandaag de dag nog altijd als Heerenveen.

Tijdens de fietstocht zie je de prachtige gebouwen die de Friese adel heeft laten bouwen. Zo kom je langs De Crackstate, het gebouw dat tegenwoordig dienst doet als gemeentehuis. Je vervolgt de route naar het koninklijke Oranjewoud, waar de adellijke families hun zomerverblijven hadden. Je ziet deze invloeden nog goed terug in de prachtige landgoederen en parken in het dorp.

Je eindigt je reis in Mildam, waar de ecokathedraal en de kunstgalerie in het oude kerkje het bezoeken waard zijn.

Interessante afstapmomenten:

• De Crackstate, Heerenveen
• Buitenplaats Oranjewoud, Oranjewoud
• Ecokathedraal, Mildam

Landgoed Oranjewoud

2. Veenwoldse route - 47 km

Vanuit Appelscha ga je een prachtige tocht door héél veel natuur tegemoet. Als eerste doorkruis je het Fochteloërveen, één van de laatste hoogveengebieden van Nederland, maar ook gelijk de grootste! Het gebied bestaat uit maar liefst 2.800 hectare aan veenmoerassen, veenmosrietlanden, verstilde vennen en open water. Het vormt het leefgebied voor diverse vogelsoorten. Zelfs een heel exotische: kraanvogels komen er elk voorjaar om hun paringsdans uit te voeren.

Vervolgens ga je op weg naar de zandverstuiving Aekingerzand, onderdeel van Nationaal Park Drents-Friese Wold. Doordat de wind vrij spel heeft, zien de stuifduinen er elke keer weer anders uit. Het leuke is, op de route vind je wel drie uitkijktorens. Zet dus regelmatig je fiets even neer om de torens te beklimmen en te genieten van de geweldige panoramische uitzichten!

Interessante afstapmomenten:

• De Bosbergtoren, Appelscha
• Uitkijktoren De Zeven, Ravenswoud
• Uitkijktoren Aekingerzand, Appelscha

3. Sluizenfietsroute Weststellingwerf - 48 km

Fiets met ons mee langs de Tjonger, de Linde en de Helomavaart. In deze kanalen en rivieren liggen een aantal historische sluizen die vroeger van groot belang waren voor de scheepvaart en het transport van turf. De route laat je kennis maken met zes van deze sluizen. De bijzonderste is zonder twijfel de Driewegsluis in Nijetrijne. Wat deze sluis zo uniek maakt, is het feit dat hij drie uitgangen heeft - vandaar ook de naam ‘Driewegsluis’. Van dit type sluis zijn er maar drie in Nederland.

De Scheenesluis was vroeger een bruisend centrum voor scheepsverkeer. Ontelbare turfboten zijn deze sluis gepasseerd. Op de oevers zie je vandaag de dag nog drie historische panden: de sluiswachterswoning, een klein scheepswerf en het café ‘De Laatste Stuiver’. En terwijl je rustig voort trapt, ontdek je de geschiedenis van de Grachtsluis, het kleine sluisje bij het Brandemeer, de herbouwde Sluis Schoterzijl en de sluis van Kuinre, die pas in 1990 werd geopend. Een route vol cultuurhistorie!

Interessante afstapmomenten:

• Driewegsluis, Nijetrijne
• Scheenesluis, Nijetrijne
• Sluis Kuinre, Kuinre

Fietsen langs de Scheene

4. Fietsroute door het prachtige land van Jubbega - 49 km

Het eeuwenoude dorp Jubbega vond zijn oorsprong in de 17e eeuw als boerennederzetting. Later werd het bekend om de turfwinning. De kenmerkende kanalen, wijken genoemd, vertellen het verhaal van dit unieke landschap, dat liefkozend 'de Frije Wiken' wordt genoemd. Dit gebied staan ook bekend als 'It làn fan it folk sûnder oeren' - het land van het volk zonder uren. Hier leefden de turfstekers in bittere armoede en werkten urenlang op het veen. Klokken hadden ze niet, de kerken waren te ver uit de buurt en horloges waren veel te duur. Deze historische achtergrond geeft het gebied een bijzondere betekenis.

De fietsroute voert je door een prachtig landschap, waar de natuur nu floreert. Je geniet van de stilte en de ruimte. Onderweg kom je langs leuke dorpjes en interessante bezienswaardigheden, zoals de legendarische Poppebeam. Uit deze boom zouden vroeger kinderen geboren worden. Het turfarbeidersgezin dat ernaast woonde had zeven kinderen, dus wellicht is er wel iets van waar…

Interessante bezienswaardigheden:

• Poppebeam, Jubbega
• Opsterlandse Compagnonsvaart, Donkerbroek
• Duurswouderheide, Wijnjewoude

Duurswouderheide ©Marcel van Kammen

5. Fietsronde De Veenhoop, Beetsterzwaag en Drachten - 75 km

Met deze fietsroute van bijna 75 kilometer lang heb je een complete dagexcursie voor de boeg! Bereid je voor op een dag vol natuur, waterrijke landschappen en culturele afstapmomenten. Achter elke bocht wacht je een nieuw avontuur. In Beetsterzwaag word je verwelkomd door imposante herenhuizen en schilderachtige parken, die ooit toebehoorden aan de Friese adel. Bezichtig het Lycklamahuis, nu het gemeentehuis van het dorpje, en maak een wandeling in de prachtige overtuin aan de overkant van het huis. De lange lanen met bomen, eeuwenoude bossen en de landgoederen laten je de grandeur van weleer voelen.

De bosrijke omgeving brengt je naar een volgend prachtig park: het Park Huize Olterterp. De historische tuin is een perfecte plek voor een romantische wandeling, als onderbreking van je fietstocht. Vervolgens kom je in Drachten, een van de grootste plaatsen van Friesland. Zet je fiets even neer om door de gezellige straten te struinen. Ga bijvoorbeeld uitgebreid lunchen op een terrasje, snuffel rond in de vele winkels of verdiep je in kunst, cultuur en geschiedenis in een museum.

Als je Drachten verlaat, fiets je al snel in het prachtige natuurgebied De Kraanlannen. In de 16e eeuw was dit het broedgebied van kraanvogels. Die zijn inmiddels vertrokken naar het Fochteloërveen, maar daarvoor in de plaats zijn de otters teruggekomen in dit gebied. Voordat je weer terug bent in De Veenhoop, steek je het water over met een fietspontje.

Let op, check van tevoren of het pontje in de vaart ligt! Bekijk voor meer informatie de complete route op onze site.

Interessante afstapmomenten:

• Bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen, Earnewâld
• Lycklamahuis, Beetsterzwaag
• Park Huize Olterterp, Olterterp