3x de mooiste fietsroutes in Purmerend en omgeving

Het hart van Laag Holland

In de ‘achtertuin van Amsterdam’, ook wel Laag Holland genoemd, ligt de charmante stad Purmerend. Met een historisch centrum vol monumenten en prachtig oer-Hollands polderlandschap rondom, is het hier geweldig fietsen. In deze blog alle redenen en aanraders voor een lekker dagje fietsen in Purmerend en omgeving

Hoe is Purmerend ontstaan?

Zo’n duizend jaar geleden was er op de plek waar nu Purmerend ligt alleen maar veen. In de 9e en 10e eeuw werd het Noord-Hollandse veenland ontgonnen. Dat ging gepaard met ontwatering, inklinking en oxidatie van de veenbodem. Waar de veenlanden hiervoor nog boven zeeniveau lagen, kwam het land door de ontginning nu beneden zeeniveau te liggen. De voormalige zeeën het Almere en de Zuiderzee breidden zich verder uit, waardoor er grote meren ontstonden. De Beemster, de Purmer Ee, de Zaan en de Krommenije ontstonden in de veenarchipel, waardoor die een directe verbinding had met het zoute water van de Zuiderzee.

Aan het eind van de 12e eeuw werd aan de oever een nederzetting opgericht. De plek was strategisch: het lag aan de doorvaart tussen de Purmer Ee en het Beemstermeer.

Door de hoeveelheid water, was de visserij een belangrijke inkomstenbron voor de inwoners van Purmerend. In 1410 werd de Amsterdamse koopman Willem Eggert leenheer van Purmerend. Daarmee kreeg het toen nog dorp Purmerend stadsrechten. De leenheer laat het Slot Purmersteijn bouwen op de plek waar je nu het Slotplein vindt.

Marktstad Purmerend

Een van leden uit het stadsbestuur, Jan van Egmond, zorgde ervoor dat de stad in 1484 marktrechten kreeg- als enige plaats in de regio. Een mijlpaal in de geschiedenis van Purmerend, want daardoor is het in de jaren erna uitgegroeid tot dé marktstad en handelscentrum in de omgeving.

Elke zaterdag was er een weekmarkt en twee keer per jaar werd er een jaarmarkt gehouden. Ieder plein had zijn eigen bestemming: de kaasmarkt, schapenmarkt, vismarkt en de koemarkt. Naast vis, gingen fruit en zuivelproducten rijkelijk over de toonbank. Dankzij de drooglegging van de meren, was er in de omgeving van Purmerend namelijk veel ruimte voor melkveehouderij en later ook akkerbouw en tuinbouw.

Kaas en fruit zijn in Noord-Holland nog altijd de belangrijkste agrarische producten, die je hier tot op de dag van vandaag overal kunt krijgen. Maar er was meer bedrijvigheid in Purmerend: in de 18e eeuw telde de stad drie brouwerijen, twee jeneverstokerijen, drie zaag- en meelmolens, een buskruitmolen, een terpentijnstokerij, een zeepziederij, een azijnmakerij, een touwslagerij en een scheepstimmerwerf.

Nog altijd staat Purmerend bekend als marktstad. In het centrum zie je de handelsgeest terug in de vele leuke winkeltjes in de knusse, oude straatjes. Natuurlijk is er ook nog elke week een markt. Kijk ook af en toe eens omhoog: veel historische panden hebben prachtige klokgevels, trapgevels en halsgevels.

Fietsroutes in en om Purmerend

Dankzij de lange historie en de bijzondere landschappen rondom de stad, is er genoeg te doen en te zien! Bovendien liggen steden als Amsterdam en Volendam op fietsafstand. Ook de Zaanse Schans met de kenmerkende molens en de Beemster, tevens UNESCO Werelderfgoed, zijn vanuit Purmerend te bereiken met een mooie fietsroute. Wij geven je drie routetips.

1. Purmerend en Wormerveer

Een route van 54 kilometer dwars door typisch Hollands landschap. Fiets door het Ilperveld, een schitterend natuurgebied dat bestaat uit honderden veeneilanden, omringd door sloten en riviertjes. Bezoek het bezoekerscentrum dat je onderweg tegenkomt om meer te weten te komen over dit bijzondere gebied en geniet van de vele weidevogels die je hier tegenkomt. Kijk trouwens niet gek op als je ineens een boot met koeien of schapen voorbij ziet varen; zo brengen de boeren hun vee naar het weiland. Een leuk gezicht!

In de polders zijn nog vele molens bewaard gebleven, met als hoogtepunt de Zaanse Schans. Een historische plek met natuurlijk de molens die aan het water staan, maar ook traditionele Zaanse huisjes en werkplaatsen waar de oude ambachten nog zoals vroeger worden uitgevoerd.

2. Door vissersdorpen in het Noord-Hollandse Waterland

Fiets in 46 kilometer langs de oevers van het Markermeer op weg naar Monnickendam en Volendam, twee sfeervolle stadjes met elk hun eigen rijke historie. Eén ding hebben ze gemeen: de visserij heeft in beide plaatsen een grote rol gespeeld en doet dat nu nog. In het centrum van beiden bewonder je de authentieke vissershuisjes en gezellige havens, waar oude en nieuwe boten dagelijks aanmeren.

Bewonder verschillende kunstwerken die je onderweg tegenkomt en bezoek het Waterlandsmuseum De Speeltoren in Monnickendam, waar je alles te weten komt over het ontstaan van Waterland. Het pand zelf is al een plaatje!

3. De Rijp

Vanuit het historische centrum van Purmerend fiets je een route van 33 kilometer door de wereldberoemde Beemster. Het oudste dorpje van dit gebied, dat gekenmerkt wordt door de geometrische vormen in de straten, weilanden en de sloten, is Middenbeemster. Met deze route fiets je daar dwars doorheen. Bewonder de gebouwen in dit dorpje, waarvan de meeste rijksmonumenten zijn en onderdeel van een beschermd dorpsgezicht. 

Dan kom je in De Rijp, van oudsher een echt vissersdorpje. Specifieker nog: in De Rijp waren veel walvisjagers actief, waardoor het ook wel bekend stond als het walvisvaardersdorp. Ook in dit dorpje bewonder je de prachtige houten vissershuisjes. Breng een bezoek aan het Museum In ‘t Houten Huis, waar je meer leert over de De Rijp en zijn zeevarende bewoners. Bezoek ook zeker het snoepwinkeltje in het dorp: het kleinste winkeltje van Nederland. Daarmee misschien ook wel het leukste, maar sowieso het lekkerste winkeltje!

Lunchen in Purmerend

We kunnen ons voorstellen dat je trek hebt gekregen van al dat fietsen! In Purmerend zijn tal van leuke restaurants te vinden. Voor een unieke beleving geven wij je onze afstaptip.

Brownies&downieS

De nieuwe locatie van Brownies&downieS in Purmerend is de perfecte plek om samen te komen en te genieten. Op de twee mooie terrassen, eentje aan de voorkant en eentje in de binnentuin, is er altijd een zonnig plekje te vinden. Of juist uit de zon. Je kunt er zowel ontbijten als lunchen en dineren. De gerechten worden bereid met veel huisgemaakte ingrediënten.

Bij Brownies&downieS werken mensen met een beperking en afstand tot de arbeidsmarkt. Je bezoek is daarom altijd een unieke beleving, waarbij de medewerkers je met oprechte aandacht bedienen en het eten voor je bereiden. Ook een aanrader met de kinderen, die in de kinderhoek lekker hun gang kunnen gaan, of met je trouwe viervoeter, die van harte welkom is.

Je komt Brownies&downieS vanzelf tegen op de fietsroutes in Purmerend of bezoek het restaurant aan de Genuahaven 48 in Purmerend.