10x de mooiste heideroutes per fiets

Heide in Nederland

Nederland kent veel prachtige heidegebieden. Zo'n 43.000 hectare van Nederland is gevuld met heide. Wist je dat heide maar in een paar landen voorkomt? Naast Nederland groeit het in België, de kuststrook van West-Europa, Groot-Brittannië en Ierland. Best uniek dus, dat wij daar in ons land zoveel van kunnen genieten. In deze blog tippen wij je de 10 mooiste heidegebieden in Nederland.

Wanneer bloeit de heide?

Vanaf half juli komen de eerste heidestruiken tot bloei en dan bloeien ze tot half september door. In augustus is de heide vaak op zijn hoogtepunt. Het is een adembenemend gezicht dat je niet wilt missen. 

10x fietsen door de heide

Hoe kun je de prachtige heide-uitzichten beter ontdekken dan per fiets? Daarom hebben we speciaal voor jou een top 10 samengesteld van de mooiste fietsroutes om de bloeiende heide te verkennen. Deze routes leiden je langs de meest indrukwekkende heidevelden, waar je volop kunt genieten van het paarsgekleurde landschap en de rustgevende omgeving.

Dit zijn volgens ons de 10 mooiste heideroutes: 

1. Dwingelderveld, Drenthe
2. Veluwezoom, Gelderland
3. Elspeet, Epe & Vierhouten, Gelderland
4. Sallandse Heuvelrug, Overijssel
5. Buurserzand, Overijssel
6. Kampina, Noord-Brabant
7. Strabrechtse & Groote Heide, Noord-Brabant
8. Mookerheide, Limburg
9. Brunssummerheide, Limburg
10. Blaricummerheide, Noord-Holland
11. Bonus: Premiumroute Drentse schaapskooien en zandheuvels

Heide in Drenthe

1. Dwingelderveldroute - 45 km

Het Dwingelderveld is het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa. Een uniek landschap met niet alleen volop heidevelden, maar ook bossen, vennen, moerassen en zandverstuiving. Daardoor mag het de titel 'Nationaal Park' dragen. Vanaf Ruinen fiets je vrijwel direct het gebied in, dat maar liefst 4.000 hectare groot is. Terwijl je rustig door de paarse pracht rijdt, kun je ineens wat witte wollige bolletjes tegenkomen: het Dwingelderveld is het graasgebied van meerdere schaapskuddes. Op de route kom je ook langs de schaapskooi. Ben je daar rond 10.00 uur 's ochtends of 17.00 uur 's middags, dan kun je zien hoe de kudde met de herder vertrekt of weer thuiskomt. Altijd een mooi schouwspel!

De fietsroute kun je gemakkelijk starten vanaf Fietstransferium Ruinen (Buitencentrum De Poort). Dit punt is speciaal ingericht voor fietsers, heeft een fietsverhuurpunt, ruime parkeergelegenheid, toiletten en horeca.

Interessante afstapmomenten:

• Bezoekerscentrum Dwingelderveld, Ruinen
• Uitkijktoren Ruiner Schaapskooi, Ruinen
• Schaapskooi Achter 't Zaand, Lhee

De Posbank op de Veluwezoom

2. Veluwezoom - 43 km

Als je denkt aan heide, dan denk je vrijwel meteen aan de Veluwe. En dat is helemaal juist, want overal op de Veluwe tref je de meest uitgestrekte heidelandschappen aan. Nationaal Park Veluwezoom mag zich het oudste Nationale Park noemen. Met zo'n 5.000 hectare aaneengesloten natuur, biedt het de ideale omstandigheden om te ontsnappen aan de drukte van alledag. De Veluwezoom is door het glooiende landschap een ware lust voor het oog. De heuvels vormen in de zomer een prachtige, dieppaarse zee zover het oog reikt. Beklim zeker ook het Veluwetransferium Posbank voor een spectaculair uitzicht. En als je langs de rand van de Gelderse hoofdstad Arnhem fietst, kom je nog een aantal mooie kastelen en landgoederen tegen.

Interessante afstapmomenten:

• Restaurant De Peerdestal, Ellecom
• Veluwetransferium Posbank, Rheden
• Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem

Heide op de Noordveluwe

3. Elspeet, Epe & Vierhouten - 54 km

Met deze route over de Noordveluwe fiets je door maar liefst vier heidegebieden: de Vierhoutensche Heide, Doornspijkse Heide, Tongerensche Heide en Elspeetse Heide. De prehistorische grafheuvels die in deze omgeving in groten getale zijn ontdekt, geven aan dat hier al eeuwenlang mensen wonen. De natuur is ook een belangrijke plek geweest voor vluchtelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In Het Verscholen Dorp, vlak bij Vierhouten, woonden ongeveer tachtig mensen verstopt onder de grond. Een bijzonder stukje geschiedenis, waar je tijdens deze route meer over te weten over bij het afstapmoment.

Je ogen open houden is in deze omgeving overigens altijd een goed idee... In de bossen leeft veel wild. Kijk dus tijdens het fietsen goed om je heen of stap af bij het wildkijkscherm. Wie weet staat er ineens een wild zwijn of een ree tussen de bomen!

Je kunt de route gemakkelijk starten vanaf RCN Vakantiepark De Jagerstee of vanaf Pannenkoekenrestaurant De Ossenstal (beide in Epe). Hier vind je ruime parkeergelegenheid en ben je direct op de knooppuntenroute.

Interessante afstapmomenten:

• Restaurant 't Edelhert, Elspeet
• Het Verscholen Dorp, Vierhouten
• Uitkijktoren De Haelberg, Epe

Sallandse Heuvelrug

4. Sallandse Heuvelrug - 53 km

Ooit stuwde een grote ijsmassa zodanig omhoog dat de aarde opzij werd geschoven. Zo ontstonden er zestien heuvels: de Sallandse Heuvelrug. In de eeuwen erna sleten de gletsjers langzaam maar zeker en vormden zich tot kabbelende riviertjes. De Regge stroomt dan ook schitterend door het gebied. Inmiddels is dit gebied, samen met het Twents Reggedal, met recht een Nationaal Park. Het natuurgebied wordt gekenmerkt door stuwwallen, zwerfkeien en grafheuvels. Een stukje natuur dat ons vertelt over de geschiedenis van ons land.

Eén van de bekendste heuvels is de Sprengenberg. De witte Palthetoren, op de heuveltop, kun je vanuit de verte al zien pronken en steekt schitterend af tegen de paarse en groene omgeving. Bezoek tijdens de route het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug in Nijverdal, tevens een goed startpunt voor je route vanwege de grote parkeerplaats en de ligging dicht bij aan een fietsknooppunt. Je komt hier meer te weten over het gebied en ziet er de Sterrenwacht Hellendoorn. Elke vrijdagavond en zaterdagmiddag wordt deze opengesteld. Maar het is in deze omgeving zó donker dat je ook zonder sterrenkijker miljoenen sterren kunt zien zodra de zon onder is! Je kunt de route ook ideaal starten vanaf Vakantiepark Sallandshoeve.

Interessante afstapmomenten:

• Boerderij Sallandshoeve, Nieuw-Heeten
• Buitencentrum Sallandse Heuvelrug, Nijverdal
• Natuurmuseum Holterberg, Holten

Buurserzand en Haaksbergerveen

5. Buurserzand - 42 km

Rondom het Twentse Haaksbergen vind je het Buurserzand. Je denkt door de naam wellicht aan een stuifzandgebied, maar niets is minder waar: het is juist een vochtig heidegebied met jeneverbesstruiken van meer dan honderd jaar oud. Door de heide af te plaggen, ontstaan nieuwe bloemrijke gebieden. Aan de buitenranden groeien veel kruiden en grassen in de hooilanden. Al met al vormt het een zeer afwisselend natuurgebied, wat het een geschikt leefgebied maakt voor talrijke vlinders, vogels en kleine zoogdieren. Vroeger was het Buurserzand een belangrijk onderdeel van het esdorpenlandschap in Twente. In en om het dorp Buurse en in het dal van de Buurserbeek kun je de cultuurhistorische sporen terugzien.

Een ander prachtig natuurgebied op deze route, is het Haaksbergerveen. Ook hier vind je uitgestrekte heidelandschap, midden in drassig hoogveen, graslanden en struikwallen. Een gebied zo prachtig, dat het een voorrecht is om hier te kunnen fietsen. Dat is nog niet alles. Onderweg kom je langs statige landgoederen, eeuwenoude (water)molens en wie weet kom je de lokale schaapskudde nog tegen op de hei. En wist je dat hier een grote zoutfabriek heeft gestaan?

Interessante afstapmomenten:

• Restaurant De Watermölle, Haaksbergen
• Landgoed Het Lankheet, Haaksbergen
• Halte Zoutindustrie - Museum Buurtspoorweg, Enschede

Heide bij Kampina, Brabant ©Rob Rokven

6. Kampina - 38 km

Deze ontspannende route tussen Boxtel en Oirschot heb je uitgefietst voor je er erg in hebt. Hier zie je de Brabantse natuur zoals het ooit was. Authentieke natte heide, doorkruist door beken en hun moerassige beekdalen, omringd door bossen. Het witte veenpluis en rietstengels wuivend in de wind, gekleurde vlinders en libellen zoemend boven de spiegelgladde vennen, witte runderen grazend tussen met eiken en populieren begroeide dijken... Het voelt hier alsof je in een sprookje terecht bent gekomen.

Natuurreservaat Kampina is onderdeel van het Nationaal Park Het Groene Woud, zoals het gebied tussen 's-Hertogenbosch, Eindhoven en Tilburg heet. Vanuit Kampina fiets je overigens ook makkelijk door naar de Oisterwijkse Bossen en Vennen, ook al zo'n prachtig gebied!

Interessante afstapmomenten:

• Ons Café, Esch
• Dal van Beerze, Oirschot
• Sint Petrusbasiliek, Boxtel

Heidegebieden onder Eindhoven

7. Strabrechtse & Groote Heide - 34 km

We blijven nog even in Brabant voor niet één, niet twee, niet drie, maar zelfs vier heides op één fietsroute! De Strabrechtse Heide, gelegen bij Geldrop-Mierlo, en de Groote Heide bij Heeze zijn voor veel mensen de bekendste, en dat is niet voor niets. Beiden zijn namelijk zeer uitgestrekte gebieden, waardoor het er in de zomermaanden op en top genieten is van de paarse gloed! Veel van de Brabantse heidevelden kennen ook vennen, bossen en moerassen. Dat is bij deze vier niet anders. Bewonder de afwisselende natuur, waar ook veel verschillende plant- en diersoorten hun thuis vinden. Soorten die je niet zo snel ergens anders kunt vinden. Houd je ogen open en misschien zie je de rugstreeppad of heikikker, of bloemen zoals de wolfsklauw en zonnedauw. Oh, en op de Lieropse Heide graast een kudde wilde runderen! Houd gepaste afstand, zodat je de dieren in alle rust kunt bewonderen.

Interessante afstapmomenten:

• Brasserie Riel, Geldrop
• Strabrechtse Heide, Geldrop-Mierlo
• Lieropse Heide, Heeze

Jachtslot Mookerheide

8. Mookerheide - 54 km

Daar waar de Maas de grens vormt tussen Gelderland en Limburg, vind je de Mookerheide. Nu vind je er rust, die alleen verstoord kan worden door geloei van Schotse Hooglanders - al zijn dat van nature ook zeer rustige dieren, maar toch is dit heideveld het decor geweest van verschillende strijdtonelen. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog in de 16e eeuw en tijdens de Tweede Wereldoorlog is er hier hard gevochten. Er zijn nog twee 17e-eeuwse schansen terug te vinden in het landschap. Op de Mookerschans is nu een uitkijktoren gebouwd en kun je genieten van het schitterende uitzicht.

Een ander hoogtepunt op deze heide is het Jachtslot, onderdeel van het landgoed Mookerheide. Het opvallende gebouw, opgetrokken in de jugendstil stijl, is omringd door een sierbrug, leifruitmuur, kassen, diverse tuinen en een parkbos. In de tuinderij werden vroeger door de nonnen groenten en fruit verbouwd. Nu stort een groep vrijwilligers van Natuurmonumenten zich op het behoud van dit cultuurhistorische plekje.

Let op: je moet tussen Cuijk en Middelaar met de veerdienst. Deze vaart 's zomers dagelijks tot 21.00 uur, 's winters tot 19.00 uur. Bekijk van tevoren voor de zekerheid de actuele vaartijden.

Interessante afstapmomenten:

• Pannenkoekenrestaurant Den Tol, Plasmolen
• Pannenkoekenrestaurant Den Tol, Velp
• Jachtslot Mookerheide, Molenhoek

Brunssummerheide bij Heerlen in de ochtendzon

9. Brunssummerheide - 50 km

Geniet van de Zuid-Limburgse heide rondom Heerlen. Het beroemde heuvellandschap zie je uiteraard terug in de Brunssummerheide. De hoogteverschillen trakteren je op de meest fenomenale uitzichten over de paarsroze struiken, vennen en moerassen. Het gebied is al eeuwenoud. De bevolking weet je vast een aantal mythen en legendes te vertellen. Zoals over de Roode Beek. Naar verluidt zou de kleur van een bloedige veldslag komen. Gelukkig weten we inmiddels dat het komt door de ijzerhoudende grond in dit gebied. Aan de rand van de Brunssummerheide vind je een steenberg in originele staat, een overblijfsel van de voormalige mijnenindustrie. Dit is de enige overgebleven steenberg in Nederland.

Niet alleen de natuur is er schitterend, je kunt hier ook boeiende vaderlandse geschiedenis achterhalen. Kastelen, landgoederen en een heuse Oostenrijkse grenspaal voor het gemeentehuis van Brunssum vertellen elk hun deel.

Interessante afstapmomenten:

• Brasserie Jolo's, Landgraaf
• Kasteel Hoensbroek, Hoensbroek
• Kasteel Rivieren, Klimmen

Blaricummerheide in bloei

10. Blaricummerheide - 35 km

De omgeving van Bussum en Naarden was niet voor niets een geliefde plek onder kunstenaars. De Zuiderheide en de Blaricummerheide zijn stuk voor stuk schilderachtige natuurgebieden. Oases van rust en schoonheid. Let in de Zuiderheide eens op de Zeven Bergjes, ofwel zeven grafheuvels van maar liefst 4.000 jaar oud. De lokale schaapskudde schuifelt met hun herder over de Blaricummerheide, als onderdeel van het natuurbehoud. Beide gebieden zijn onderdeel van het Goois Natuurreservaat.

Naast het natuurschoon, heeft 't Gooi je nog meer te bieden. Naarden is een bijzondere vestingstad, één van de best bewaard gebleven vestingsteden van Europa, gebouwd in de vorm van een ster. Bezoek het Nederlands Vestingmuseum om meer te weten te komen over dit unieke erfgoed. Ook Eemnes is een leuk dorp op de route. De oude dorpskern en authentieke boerderijen langs de dijk worden afgewisseld door nieuwbouw. Diverse forten en de Utrechtse poort maken deze heideroute een complete fietservaring.

Interessante afstapmomenten:

• Cafetaria bij Jansen, Laren
• Schaapskooi Blaricummerheide, Blaricum
• Het Nederlands Vestingmuseum, Naarden

Premium fietsroute Drentse schaapskooien en zandheuvels

Essen, brinkjes en boerderijen met rieten daken: In de oude Drentse zanddorpen, zoals Odoorn, Exloo en Valthe, zie je nog allerlei elementen terug uit de oude agrarische nederzettingen die hier al in de middeleeuwen ontstonden. Verschillende plaatsen hebben zelfs nog een echte schaapskooi midden in het dorp, waarvandaan dagelijks de oer-Drentse kudde vertrekt naar de heide.

Start je route vanaf Hotel De Oringer Marke in Odoorn en fiets deze route tijdens je vakantie. Of maak gebruik van de parkeergelegenheid terwijl je de omgeving verkent.

Interessante afstapmomenten:

• 't Hallenhoes, Exloo
• De Zevenmarkensteen, De Kiel
• Hallenhuisboerderij, Valthe

Naar de route