Turfroute Heerenveen & Gorredijk
Heerenveen, Gorredijk, Oldeboorn
Lang geleden was Zuidoost Friesland grotendeels een moerassig gebied, moeilijk begaanbaar en nauwelijks bewoonbaar. In die drassige laagtes ontstond over de eeuwen heen veen: een dikke laag samengeperste resten van planten en bomen. En dat veen bleek goud waard. Want toen men in de Middeleeuwen ontdekte dat je het gedroogd, als turf, goed kon gebruiken om vuur te stoken, werd turf dé brandstof voor verwarming in huizen en bakkerijen. De vraag naar turf nam snel toe, en met die vraag begon ook een heel nieuwe economische motor te draaien. In de 16e eeuw zagen drie vermogende zakenlieden uit Holland hun kans schoon. Zij kochten grote stukken veengrond op en legden als de 'heeren van het veen' de basis voor wat we nu kennen als Heerenveen. Rond deze tijd begon de vervening van Zuidoost Friesland op grote schaal. Deze veenheren lieten het zware werk over aan ingehuurde arbeiders, die vaak onder erbarmelijke omstandigheden werkten en hun levensmiddelen tegen hoge prijzen bij hun werkgevers moesten inkopen. Het harde bestaan in deze regio werd uiteindelijk de voedingsbodem voor het socialisme. Om de turf te kunnen vervoeren, groef men met schop en hand smalle watergangen: de vaarten en wijken. Vandaag de dag fiets je langs diezelfde waterwegen, die nu onderdeel zijn van de Turfroute. De route voert je langs de oude turfvaarten tussen Gorredijk, Aldeboarn en Heerenveen. Onderweg passeer je ook sporen van het roemrijke verleden van de veenheren. Zij verbleven in statige buitenhuizen, zogenaamde ‘states’, zoals de prachtige Crackstate in Heerenveen. Gorredijk, ook wel 'de Poort van de Turfroute', speelde een sleutelrol in dit verhaal. Het dorp is letterlijk ontstaan dankzij de turfwinning. Waar vroeger turf werd opgeslagen, verhandeld en doorverkocht, vind je nu nog altijd historische handelspanden langs de Opsterlandse Compagnonsvaart. De komst van de Turfroute in de 16e eeuw gaf Gorredijk zijn eerste groeispurt, en het dorp groeide uit tot een belangrijke veenkolonie. Een bijzonder symbool van die tijd ligt vandaag de dag nog regelmatig aan de kade in Gorredijk: het beurtschip de Tjerk Hiddes. Dit klassieke schip werd vroeger gebruikt om turf en andere goederen te vervoeren tussen dorpen en steden. De laatste schipper, Steffen van der Werf, inmiddels op hoge leeftijd, woont nog steeds in het dorp en heeft het schip vaak tegenover zijn huis liggen. Stap op de fiets en volg de route van het veen, het water en de handel. Je trapt niet alleen door een prachtig landschap, maar ook door een verhaal dat nog altijd zichtbaar en voelbaar is in deze veenregio.
| Routebeschrijving | Afstand | Totale afstand | |
|
Start: Domela Nieuwenhuisweg , 9245 HR Opsterland | 52.5 KM | |
|
Van
27
naar
21
|
3699 M | 3.7 KM | |
| Neem Domela Nieuwenhuisweg in westelijke richting | 3.7 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 21 | 0 M | ||
|
Van
21
naar
55
|
1783 M | 1.8 KM | |
| Neem Domela Nieuwenhuisweg in zuidwestelijke richting | 1.8 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 55 | 0 M | ||
|
Van
55
naar
50
|
1896 M | 1.9 KM | |
| Vertrek in zuidelijke richting | 1.9 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 50 | 0 M | ||
|
Van
50
naar
51
|
1467 M | 1.5 KM | |
| Vertrek in westelijke richting | 1.5 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 51 | 0 M | ||
|
Van
51
naar
38
|
2334 M | 2.3 KM | |
| Vertrek in oostelijke richting | 2.3 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 38 | 0 M | ||
|
Van
38
naar
4
|
1975 M | 2 KM | |
| Vertrek in zuidelijke richting | 15 M | ||
| Ga rechtdoor naar Hooivaartsweg | 2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 04 | 0 M | ||
|
Van
4
naar
89
|
2743 M | 2.7 KM | |
| Neem Hooivaartsweg in zuidwestelijke richting | 2.7 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 89 | 0 M | ||
|
Van
89
naar
26
|
978 M | 1 KM | |
| Vertrek in zuidoostelijke richting | 11 M | ||
| Neem de veerpont Fietsveerpont De Deelen | 34 M | ||
| Ga rechts | 15 M | ||
| Ga rechtdoor naar Schoolweg | 686 M | ||
| Ga rechtsaf naar P G Otterweg | 232 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 26 | 0 M | ||
|
Van
26
naar
34
|
7044 M | 7 KM | |
| Neem Bornego in noordwestelijke richting | 863 M | ||
| Ga linksaf naar Scharweg | 1.2 KM | ||
| Ga rechts naar H B Jonkerweg | 1 KM | ||
| Ga iets naar rechts naar Spitsendyk | 297 M | ||
| Ga linksaf naar Rijksstraatweg | 615 M | ||
| Ga rechtsaf naar Lier | 6 M | ||
| Ga linksaf naar Leeuwarderstraatweg | 2.5 KM | ||
| Ga in de aangegeven richting | 134 M | ||
| Ga rechtsaf naar Leeuwarderstraatweg | 463 M | ||
| Ga rechtsaf naar Dubbele Regel | 30 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 34 | 0 M | ||
|
Van
34
naar
33
|
1700 M | 1.7 KM | |
| Neem Herenwal in zuidoostelijke richting | 826 M | ||
| Ga linksaf naar Trambaan | 33 M | ||
| Ga rechtsaf naar Fok | 201 M | ||
| Ga rechtdoor naar Achter de Kerk | 72 M | ||
| Ga rechts naar Vleesmarkt | 65 M | ||
| Ga linksaf naar Van Harenspad; van Harenspad | 95 M | ||
| Ga rechtsaf naar Gemeenteplein | 301 M | ||
| Ga rechtdoor naar Burgemeester Kuperusplein | 107 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 33 | 0 M | ||
|
Van
33
naar
31
|
865 M | 0.9 KM | |
| Vertrek in noordoostelijke richting | 14 M | ||
| Ga rechtsaf | 16 M | ||
| Ga linksaf | 835 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 31 | 0 M | ||
|
Van
31
naar
78
|
2568 M | 2.6 KM | |
| Neem Tusken de fjilden in zuidoostelijke richting | 974 M | ||
| Ga links naar Oranje Nassaulaan | 52 M | ||
| Ga links naar Oranje Nassaulaan | 1.1 KM | ||
| Ga links naar Regentesselaan | 10 M | ||
| Ga rechtsaf naar Oranje Nassaulaan | 64 M | ||
| Ga links naar Oranje Nassaulaan | 32 M | ||
| Ga rechtsaf naar Woudsterweg | 374 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 78 | 0 M | ||
|
Van
78
naar
79
|
1121 M | 1.1 KM | |
| Neem Woudsterweg in noordelijke richting | 302 M | ||
| Ga linksaf | 9 M | ||
| Ga rechtsaf naar Woudsterweg | 810 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 79 | 0 M | ||
|
Van
79
naar
55
|
3563 M | 3.6 KM | |
| Vertrek in noordoostelijke richting | 36 M | ||
| Ga rechtsaf naar het Meer | 1 KM | ||
| Ga linksaf naar It Slúske | 84 M | ||
| Ga rechts naar Tramweg | 11 M | ||
| Ga rechtsaf | 2.3 KM | ||
| Ga rechtsaf naar 't Hou | 176 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 55 | 0 M | ||
|
Van
55
naar
46
|
80 M | 0.1 KM | |
| Neem 't Hou in oostelijke richting | 80 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 46 | 0 M | ||
|
Van
46
naar
57
|
1813 M | 1.8 KM | |
| Neem 't Hou in oostelijke richting | 419 M | ||
| Ga rechtsaf naar Boerestreek | 1.4 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 57 | 0 M | ||
|
Van
57
naar
59
|
2160 M | 2.2 KM | |
| Neem Fûgelsang in oostelijke richting | 2.2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 59 | 0 M | ||
|
Van
59
naar
63
|
2113 M | 2.1 KM | |
| Neem De Leijen in noordelijke richting | 131 M | ||
| Sla rechts om op De Leijen te blijven | 1.1 KM | ||
| Ga linksaf | 170 M | ||
| Ga linksaf naar De Leijen | 675 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 63 | 0 M | ||
|
Van
63
naar
67
|
3001 M | 3 KM | |
| Neem 't Weike in noordoostelijke richting | 19 M | ||
| Ga linksaf naar Langewâl | 255 M | ||
| Ga links naar Langewâl | 4 M | ||
| Sla rechts om op Langewâl te blijven | 527 M | ||
| Ga rechtdoor naar Kerkewal | 881 M | ||
| Ga rechtdoor naar Spaltenbrêge | 1.3 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 67 | 0 M | ||
|
Van
67
naar
84
|
2593 M | 2.6 KM | |
| Neem Alde Dyk in westelijke richting | 35 M | ||
| Sla rechts om op Alde Dyk te blijven | 351 M | ||
| Ga iets naar rechts naar Harnemoune | 2.2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 84 | 0 M | ||
|
Van
84
naar
82
|
2835 M | 2.8 KM | |
| Neem De Dûker in noordwestelijke richting | 2.7 KM | ||
| Ga rechts naar Rolbrêgedyk | 148 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 82 | 0 M | ||
|
Van
82
naar
72
|
929 M | 0.9 KM | |
| Neem Rolbrêgedyk in noordoostelijke richting | 929 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 72 | 0 M | ||
|
Van
72
naar
57
|
236 M | 0.2 KM | |
| Neem Swynswei in noordelijke richting | 236 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 57 | 0 M | ||
|
Van
57
naar
97
|
1789 M | 1.8 KM | |
| Neem Krûme Swynswei in westelijke richting | 1.8 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 97 | 0 M | ||
|
Van
97
naar
27
|
1203 M | 1.2 KM | |
| Neem Kanaelwei Súd in noordoostelijke richting | 1.2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 27 | 0 M |