Turfstekers en rietsnijders
Bant, Ossenzijl, Kuinre
De Weerribben is een beschermd natuurgebied dat grotendeels is ontstaan uit twee menselijke activiteiten: turfsteken en rietsnijden. Sinds 1992 is het een nationaal park dat wordt beheerd door Staatsbosbeheer. In 2009 werd het samen met het zuidelijker gelegen natuurgebied De Wieden ‘Nationaal Park Weerribben-Wieden’. De geschiedenis van dit gebied voert terug naar de Middeleeuwen, toen in 1313 het dorp Calumburg werd gesticht, dat tegenwoordig Kalenberg heet. De bewoners van dit dorp begonnen in het moerasachtige veengebied met de winning van turf. Turf, in feite gedroogde veenmodder, werd gebruikt als brandstof voor verwarming en voedselbereiding. Om turf te kunnen winnen werden sleuven gegraven waarin het water zich verzamelde (zogenaamde ‘trekgaten’). Langs de sleuven werd het land opgehoogd, zodat daar het gewonnen veen te drogen kon worden gelegd. Deze droogakkers werden ook wel ‘ribben’ genoemd. Tot eind jaren veertig van de 20e eeuw werd er op deze manier nog turf gewonnen, maar in steeds mindere mate. Door het droogleggen van steeds meer moeras ontstonden ook steeds grotere wateroppervlaktes, waardoor het gebied dat kon worden afgegraven steeds kleiner werd. Daarom richtten de bewoners zich ook steeds meer op andere economische activiteiten, met name visserij en rietsnijden. Het riet groeide langs de kanten van de sloten en werd vooral gebruikt voor het aanleggen van rieten daken op woningen. Decennia lang waren de meeste bewoners van het gebied zowel turfsteker, visser als rietsteker. Veel veranderde vanaf het moment dat begin 20e eeuw een gemaal werd gebouwd om meer gebied droog te leggen. Het opgepompte water werd op de Zuiderzee geloosd. Vanaf 1918 werden er plannen ontwikkeld om ook delen van die Zuiderzee zelf droog te leggen en in 1942 kwam het huidige gebied van de Noordoostpolder helemaal droog te liggen. De Weerribben bleef niettemin een moerasachtig gebied, met als voornaamste kenmerk de rechtlijnige trekgaten met daarlangs de verhoogde ribben. Turfsteken was met de komst van steenkool en stookolie niet meer rendabel, maar het telen en bewerken van riet bleef dat wel. Het riet uit de Weerribben, het ‘Kalenberger riet’ stond en staat nog steeds bekend om haar goede kwaliteit als dakbedekking. Ook sinds de Weerribben een beschermd natuurgebied is geworden wordt er nog steeds door enkele familiebedrijven riet geteeld en gesneden. De families pachtten gebied van Staatsbosbeheer en worden ook deels gesubsidieerd, omdat door de rietteelt wordt voorkomen dat het gebied helemaal dicht groeit met bomen en struiken. Vanuit het oogpunt van natuurbeheer is dat van belang, omdat veel planten, vogels en zoogdieren baat hebben bij een enigszins open moerasgebied. In de Weerribben leven onder andere purperreigers, zwarte sternen, karekieten, rietzangers en (sinds ze in 2022 zijn uitgezet) visotters. Ook de zeldzame grote vuurvlinder en de donkere waterjuffer (een libelle) komen hier voor. Foto turfstekers: Nationaal Archief Deze Premium fietsroute is samengesteld door onze redacteur: Frans Glissenaar.
| Routebeschrijving | Afstand | Totale afstand | |
|
Start: Friesepad , 8314 PT Noordoostpolder | 55.1 KM | |
|
Van
25
naar
60
|
2103 M | 2.1 KM | |
| Neem Friesepad in noordelijke richting | 2.1 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 60 | 0 M | ||
|
Van
60
naar
97
|
280 M | 0.3 KM | |
| Neem Schoterweg in noordoostelijke richting | 280 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 97 | 0 M | ||
|
Van
97
naar
33
|
1631 M | 1.6 KM | |
| Neem Schoterweg in noordoostelijke richting | 1.6 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 33 | 0 M | ||
|
Van
33
naar
26
|
2945 M | 2.9 KM | |
| Neem Hopweg in noordoostelijke richting | 2.9 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 26 | 0 M | ||
|
Van
26
naar
30
|
4396 M | 4.4 KM | |
| Neem Worstsloot in noordoostelijke richting | 101 M | ||
| Ga rechtsaf naar Schoterzijl | 200 M | ||
| Ga rechts naar Zeedijk | 481 M | ||
| Ga linksaf naar Nieuweweg | 3.2 KM | ||
| Sla links om op Nieuweweg te blijven | 388 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 30 | 0 M | ||
|
Van
30
naar
28
|
1961 M | 2 KM | |
| Neem Grindweg in noordelijke richting | 836 M | ||
| Ga rechtsaf naar De Ribbe | 202 M | ||
| Ga linksaf naar Voetpad | 923 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 28 | 0 M | ||
|
Van
28
naar
35
|
2376 M | 2.4 KM | |
| Neem Voetpad in noordelijke richting | 981 M | ||
| Rechts afbuigen om op Voetpad te blijven | 1.4 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 35 | 0 M | ||
|
Van
35
naar
36
|
4154 M | 4.2 KM | |
| Neem Veendijk in zuidoostelijke richting | 631 M | ||
| Ga rechtdoor naar Veendijk | 9 M | ||
| Ga rechtdoor naar Veendijk | 1.5 KM | ||
| Ga rechts naar Pieter Stuyvesantweg | 242 M | ||
| Ga linksaf | 49 M | ||
| Ga linksaf naar Lindedijk | 1.7 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 36 | 0 M | ||
|
Van
36
naar
32
|
3347 M | 3.3 KM | |
| Neem Lindedijk in westelijke richting | 3.3 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 32 | 0 M | ||
|
Van
32
naar
5
|
879 M | 0.9 KM | |
| Neem Burgemeester van der Veenweg in zuidoostelijke richting | 879 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 05 | 0 M | ||
|
Van
5
naar
10
|
323 M | 0.3 KM | |
| Neem Burgemeester van der Veenweg in zuidoostelijke richting | 13 M | ||
| Ga linksaf naar Hoofdstraat | 310 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 10 | 0 M | ||
|
Van
10
naar
14
|
4698 M | 4.7 KM | |
| Neem Hilligerspoortweg in zuidelijke richting | 366 M | ||
| Ga in de aangegeven richting | 25 M | ||
| Ga rechtsaf naar Oudeweg | 3.3 KM | ||
| Ga in de aangegeven richting | 22 M | ||
| Ga rechtdoor naar Kalenberg-Noord | 945 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 14 | 0 M | ||
|
Van
14
naar
43
|
904 M | 0.9 KM | |
| Neem Kalenberg Zuid in oostelijke richting | 904 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 43 | 0 M | ||
|
Van
43
naar
42
|
2027 M | 2 KM | |
| Neem Kooibomenpad in zuidoostelijke richting | 2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 42 | 0 M | ||
|
Van
42
naar
41
|
2716 M | 2.7 KM | |
| Neem Veldhuisweg in westelijke richting | 1.2 KM | ||
| Ga rechtsaf naar Baarlingerweg | 922 M | ||
| Ga linksaf naar Baarlo | 630 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 41 | 0 M | ||
|
Van
41
naar
40
|
2923 M | 2.9 KM | |
| Neem Baarlo in westelijke richting | 102 M | ||
| Ga iets naar rechts naar Kuinderdijk | 2.8 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 40 | 0 M | ||
|
Van
40
naar
51
|
2374 M | 2.4 KM | |
| Neem Blokzijlerdijk in noordwestelijke richting | 2.4 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 51 | 0 M | ||
|
Van
51
naar
1
|
4725 M | 4.7 KM | |
| Neem Hammerdijk in noordwestelijke richting | 2.7 KM | ||
| Ga rechtsaf | 7 M | ||
| Ga linksaf | 1 KM | ||
| Ga iets naar rechts naar Blankenhammerzeedijk | 669 M | ||
| Ga linksaf naar Nieuwstad | 97 M | ||
| Ga linksaf naar Henric de Cranestraat | 49 M | ||
| Sla rechts om op Henric de Cranestraat te blijven | 53 M | ||
| Ga links naar Sleep | 130 M | ||
| Links aanhouden naar Beurtmanskaai | 30 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 1 | 0 M | ||
|
Van
1
naar
88
|
402 M | 0.4 KM | |
| Neem Beurtmanskaai in noordoostelijke richting | 8 M | ||
| Ga iets naar rechts naar Sasplein | 213 M | ||
| Ga rechtsaf | 111 M | ||
| Ga rechtdoor naar Kuinderweg | 70 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 88 | 0 M | ||
|
Van
88
naar
24
|
1909 M | 1.9 KM | |
| Neem Kuinderweg in zuidelijke richting | 16 M | ||
| Ga iets naar rechts | 847 M | ||
| Ga rechtsaf | 99 M | ||
| Ga linksaf | 398 M | ||
| Ga linksaf naar Anton Remijnsepad | 343 M | ||
| Rechts afbuigen om op Anton Remijnsepad te blijven | 206 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 24 | 0 M | ||
|
Van
24
naar
36
|
1069 M | 1.1 KM | |
| Vertrek in zuidwestelijke richting | 1 KM | ||
| Ga iets naar links | 60 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 36 | 0 M | ||
|
Van
36
naar
15
|
613 M | 0.6 KM | |
| Neem Oosterringweg in zuidoostelijke richting | 572 M | ||
| Ga rechts naar Kuinderweg | 41 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 15 | 0 M | ||
|
Van
15
naar
81
|
4233 M | 4.2 KM | |
| Neem Kuinderweg in zuidelijke richting | 1.5 KM | ||
| Ga in de aangegeven richting | 102 M | ||
| Ga rechtsaf | 2.3 KM | ||
| Links aanhouden op de splitsing | 331 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 81 | 0 M | ||
|
Van
81
naar
25
|
2133 M | 2.1 KM | |
| Vertrek in westelijke richting | 8 M | ||
| Ga rechts naar Friesepad | 2.1 KM | ||
| Ga links naar Oosterringweg (N715) | 10 M | ||
| Ga rechtsaf naar Friesepad | 31 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 25 | 0 M |