Woudrichem, Almkerk, Dussen

In het noordwesten van Noord-Brabant, ingeklemd tussen de Maas, de Bergsche Maas en de Merwede, ligt het Land van Heusden en Altena. Een streek van dijken, polders en oude dorpen, waar het landschap eeuwenlang in beweging was. Niet alleen door de rivieren zelf, maar vooral door het voortdurende samenspel van water en mens.

Molens vormden hierin een onmisbare schakel. Een deel van de molens in dit gebied werd gebouwd om het land te bemalen. Door de lage ligging en de voortdurende dreiging van overstromingen was waterbeheer hier geen keuze, maar noodzaak. Polders moesten drooggehouden worden, ook nadat ze onder water waren gelopen bij militaire inundaties of stormvloeden. Molen en gemaal werkten soms samen in rondmaalcircuits om het water op peil te houden.

Andere molens hadden een agrarische functie en maalden graan voor de lokale bevolking. In een overwegend landbouwgebied voorzagen zij in een dagelijkse behoefte. Korenmolens stonden vaak op hoge punten of dijkranden, zichtbaar en bereikbaar voor boeren uit de omgeving.

Vandaag de dag telt het Land van Heusden en Altena nog altijd een opvallend aantal molens. Veel daarvan zijn in beheer bij Molenstichting Het Land van Heusden en Altena, andere vallen onder lokale of particuliere stichtingen. Samen laten ze zien hoe molens ooit het ritme van het landschap bepaalden, en dat op sommige plekken nog altijd doen.