Lochem, Barchem, Zwiep

In de Tweede Wereldoorlog heeft Lochem een belangrijke rol gespeeld, vooral tijdens de bevrijding en in de aanloop ervan. Het hele land zuchtte onder het juk van de Duitse bezetter in de vier jaren voorafgaand, tot eind 1944 het zuiden van Nederland door de Geallieerden werd bevrijd. De geallieerden waren de samenwerkende legers bestaande uit Engelse, Amerikaanse, Canadese en Poolse strijdkrachten. Een poging om het midden en noorden van Nederland te bevrijden mislukte. Ook Lochem en de rest van de Achterhoek bleven in die tijd in grote onzekerheid. Maar het verzet en de de geallieerden zaten niet stil.

In 1944 werd door het verzet al een wapendropping georganiseerd. Op het Grote Veld, ter hoogte van de Sluitdijk, buiten Lochem, werd in het grootste geheim een en ander geregeld tussen Engeland en het verzet. Een vliegtuig zou 's nachts, geleid door zoeklampen en met een parachute, wapens afgooien op de afworpplek. Na twee mislukte pogingen lukte het om de 17 containers met wapens af te leveren. Het verzet was weer tot de tanden bewapend. Fietsend over de Sluitdijk vind je alleen nog de natuur als stille getuige van deze belangrijke gebeurtenis.

Eind maart 1945 begon een groot offensief in de onmiddelijke nabijheid van de Rijn. De oostelijke Achterhoek werd daarbij bevrijd, maar dat verliep niet vlekkeloos. Daarna zette de bevrijder koers richting Lochem. Deze stad had een strategisch gelegen brug over het Twentekanaal en die moest veroverd worden, voordat de Duitsers deze zouden opblazen. De spelers aan de kant van de bevrijder waren: de Engelse stoottroepen van de 43rd Wessex Division die de voorhoede vormden. Deze bestonden uit twee groepen: de cavalaristen van the 4th/7th Royal Dragoon Guards met infanteristen van de 4th Bn Somerset Light Infantry. En de cavalaristen van The Sherwood Rangers met infanteristen van het 4th Bn Wiltshire Regiment. Deze twee groepen besloten ter hoogte van Barchem langs twee routes naar Lochem te gaan. De ene groep via Zwiep en de andere via Barchem. De bevrijding van Lochem was hiermee begonnen.

Ter hoogte van Zwiep, aan de voet van de Lochemse Berg, begon een bloedig gevecht die bekend kwam te staan als de Slag op de Langense Enk. De eerste groep cavaleristen verloor veel strijders, maar behaalde wel de overwinning op de Duitsers. De groep, die onder leiding van commandant Peter Mellowes over Barchem optrok naar Lochem, had minder problemen. Ze verloren wel een Sherman-tank, maar namen 100 Duitsers gevangen. Lochem werd 2 april door de 43rd Wessex Division bevrijd en daar hebben vele Britse militairen hun leven voor gegeven. Omdat de divisie vrij direct na de bevrijding werd teruggetrokken en werden afgelost door de Canadezen, werd lang gedacht dat Lochem werd bevrijd door de Canadezen.

Aan de Somerset 1 net buiten Lochem is een monument opgericht ter nagedachtenis aan de gevechten van de 43rd Wessex Division op de Langense Enk. Elk jaar op 1 april wordt deze gebeurtenis herdacht door leerlingen van het Staring College Lochem.


Oude foto's: Nationaal Archief

Deze Premium fietsroute is samengesteld door onze redacteur: Martin van Rhee.