Vught, Sint-Michielsgestel, Den Dungen

De Liberation Routes Brabant zijn acht fietsroutes, verspreid door de provincie, die je meenemen langs de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding. Eén van de meest tastbare en aangrijpende herinneringen van Noord-Brabant is Nationaal Monument Kamp Vught. Stap op je fiets voor deze route langs het concentratiekamp en meer plekken waar burgers gevangen werden gehouden.

In de zomer van 1942 werd er begonnen met de bouw van... Een kazerne? Een vliegveld? Hoewel tientallen bouwvakkers uit Vught en andere delen van Nederland waren opgeroepen om in Vught te komen bouwen, wist men lang niet wat er nu eigenlijk gebouwd werd. Maar door werkloosheid en de dreiging van dwangarbeid in Duitsland, was de klus welkom.

Vrachtwagens reden af en aan met uiteindelijk 6.000 kubieke meter hout, 9.000 ton cement en 30 miljoen bakstenen. De 15 miljoen gulden aan bouwkosten werden gefinancierd door de Duitse roofbank Liro, die gejatte Joodse bezittingen en vermogen van gedeporteerde Joden onderbracht. Na maanden werd pas duidelijk wat er naast het dorp werd gebouwd: een concentratiekamp.

Toen de eerste gevangenen kwamen, was de bouw nog niet af. De gevangenen moesten het zelf onder erbarmelijke omstandigheden afbouwen.

In totaal werden er zo'n 31.000 mensen in Kamp Vught gedetineerd, onder wie 12.000 Joden die voornamelijk werden doorgevoerd naar vernietigingskampen in Polen. Charlotte van Beuningen, een welvarende vrouw die in het nabijgelegen Huize Bergen woonde, stak een helpende hand uit naar de gevangenen en zorgde ervoor dat er voedselpakketten het kamp in konden komen.

In de maanden voor de bevrijding verhardde de sfeer en werden er ruim 300 mannen gefusilleerd, werden duizenden gevangenen alsnog op transport gezet naar Duitsland en vluchtten de bewakers. De gijzelaars die achterbleven werden vrijgelaten. Toen de geallieerden het kamp bereikten in oktober 1944, was het er stil en leeg.

Kamp Vught is niet de enige plek in deze regio waar mensen gevangen werden gehouden. Ook in de voormalige rooms-katholieke seminarie Beekvliet werden honderden Nederlandse mannen gegijzeld in een poging het verzet tegen de Duitse bezetting in te dammen. Of dat gelukt is, lees je in het verhaal van de seminarie.

Foto: ©NIOD, via VisitBrabant Routebureau