Oudeschoot, Oldeberkoop, Gorredijk

Fiets je door het zuidoosten van Friesland, dan trap je ongemerkt dwars door de geschiedenis van de Friese Waterlinie. Deze verdedigingslinie werd in de 16e en 17e eeuw aangelegd om Friesland te beschermen tegen vijandelijke legers, met behulp van schansen, inundaties (opzettelijke overstromingen) en strategisch geplaatste waterwerken. Langs je route tussen Oudeschoot, Oldeberkoop en Gorredijk liggen vier historische schansen die ooit een sleutelrol speelden in deze linie: de Schoterschans, Bekhofschans, Tolbrugschans en Schans Gorredijk.

De Schoterschans in Oudeschoot werd gebouwd op de plek van een oud klooster en vormde een belangrijke tweede verdedigingslinie tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Verderop richting Oldeberkoop ligt de Bekhofschans, aan de rivier de Linde. Deze schans is het best bewaard gebleven en nu een natuurgebied, waar de contouren van het oude verdedigingswerk nog duidelijk zichtbaar zijn. Nabij de Tjonger vind je de Tolbrugschans, die een cruciale oversteek bewaakte in dit waterrijke landschap. Gorredijk, tenslotte, kende een van de grootste Friese schansen; het formaat ervan was zo indrukwekkend dat het viervoudige aantal palissadepalen nodig was. In het dorpscentrum vind je nu een kunstwerk dat de oorspronkelijke vorm laat zien. En zelfs in de dorpsvlag leeft de schans nog voort, herkenbaar aan het groene en zwarte schansbeloop.

De route voert je langs schilderachtige kanalen zoals de Opsterlandse Compagnonsvaart, de Linde en de Tjonger. Je zult onderweg talloze oude sluizen tegenkomen, als stille getuigen van hoe men het waterpeil reguleerde in dit lage, natte landschap.

Terwijl je fietst tussen hoge bomen en over kronkelende paadjes, zie je niet alleen hoe mooi Friesland is, maar ook hoe ingenieus men eeuwen geleden al gebruik maakte van water als bondgenoot. Stap gerust af bij de schansen en infopunten, en laat je meevoeren in de verhalen die dit landschap nog steeds vertelt.