Oosterhout, Geertruidenberg, Terheijden

De Zuiderwaterlinie is de oudste en langste waterlinie van Nederland, die zich uitstrekt van Bergen op Zoom tot Grave. Deze verdedigingslinie, aangelegd in de 16e en 17e eeuw, maakte gebruik van inundatie: het gecontroleerd onder water zetten van land om vijandelijke troepen te vertragen of tegen te houden. De linie verbindt elf Brabantse vestingsteden en omvat een netwerk van forten, schansen en sluizen, wat het een uniek historisch en militair erfgoed maakt.

In de omgeving van Terheijden bevinden zich de Spinolaschans en de Kleine Schans, beide belangrijke onderdelen van de Zuiderwaterlinie. De Spinolaschans, aangelegd in 1624 door de Spaanse veldheer Ambrogio Spinola tijdens het Beleg van Breda, diende om de stad af te sluiten en de toevoer van voedsel en versterkingen te verhinderen. Na de overgave van Breda werd de schans ontmanteld, maar later herbouwd door Frederik Hendrik in 1637. De Kleine Schans, gebouwd in 1639, beschermde de scheepvaart op de rivier de Mark en de verbinding tussen Breda en Moerdijk. Beide schansen zijn tegenwoordig gerestaureerd en toegankelijk voor publiek, met wandelpaden en informatieborden die de rijke geschiedenis toelichten.

De vestingstad Geertruidenberg is een van de oudste en meest strategische steden binnen de Zuiderwaterlinie. Gelegen aan de Biesbosch en de rivier de Donge, speelde de stad een cruciale rol in de verdediging van Brabant en de controle over de omliggende waterwegen. De stad werd in de 16e en 17e eeuw versterkt met indrukwekkende vestingwerken, waaronder bastions, ravelijnen en grachten, ontworpen door vestingbouwers zoals Menno van Coehoorn. Deze versterkingen maakten Geertruidenberg een belangrijk bolwerk tegen invallen, vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog en de oorlogen met Frankrijk. Vandaag de dag zijn veel van de oorspronkelijke vestingstructuren nog intact, en de historische kern, met zijn mooie marktplein en oude gebouwen, weerspiegelt de rijke militaire en culturele geschiedenis van de stad binnen de Zuiderwaterlinie.