Utrecht, Bunnik, Houten

Deze fietsroute brengt je vanuit het centrum van Utrecht naar twee prachtige landgoederen: Amelisweerd in Bunnik en Nieuw Wulven in Houten. Beiden hebben ze een adellijke geschiedenis.

De naam Amelisweerd is vermoedelijk ontstaan uit een vermelding van de ridder Amelis miles de Insula, wat Latijns is voor 'Amelis uit de Weerd'. Ridder Amelis had een waard langs de Kromme Rijn in bruikleen van de proosdij van Oudmunster in Utrecht. Deze vermelding was al in 1224. Toen de ridder overleed, werd het landgoed door zijn zonen opgesplitst in drie delen. Twee delen kennen we nu als Oud-Amelisweerd en het andere deel werd het huidige Nieuw-Amelisweerd.

Het oude deel werd in 1537 erkend als ridderhofstad. Toen in de 18e eeuw baron Taets van Amerongen het landgoed in handen kreeg, liet hij een brug over de Kromme Rijn leggen en breidde het landgoed uit met schitterende tuinen. Hij bouwde een landhuis als zomerverblijf, dat wederom werd omringd door prachtige parken. Dit zie je nu nog altijd terug wanneer je over het landgoed fietst. in 1808 werd het landgoed verkocht aan Lodewijk Napoleon, koning van Holland, oftewel de eerste koning van Nederland. Hij wilde Maar die maakte er niet zo lang gebruik van, na ruim één jaar verkocht de koning het landgoed alweer door. Inmiddels wordt het landhuis beheerd door Museum Oud-Amelisweerd en staat het in de Top 100 van rijksmonumenten in Nederland.

Het nieuwe deel was eigenlijk al eerder een ridderhofstad; in 1350, met de naam Groenewoude. In 1538 werd het opnieuw als ridderhofstad erkend door de Staten van Utrecht. Het landgoed kende in de eeuwen erna verschillende eigenaren, zoals Hendrik van Utenhove, die het middeleeuwse huis in 1682 liet afbreken en er het huidige landhuis bouwde. Sinds 1964 is het gebouw in handen van de gemeente Utrecht, waarna het onbewoond raakte. Tot ongenoegen van een groep jongeren in de jaren '70. Zij kraakten het landhuis en met succes: in de jaren '80 werd op hun initiatief het huis gerestaureerd en bewoonbaar gemaakt met zeventien appartementen. Ook nu wordt dit rijksmonument nog steeds bewoond.

Het bos en recreatiegebied Nieuw Wulven is genoemd naar het vroegere kasteel en ridderhofstad Wulven dat bij Houten lag. Dit kasteel is in 1827 verkocht aan baron Wijkerslooth de Weerdesteyn, die het vijf jaar later liet afbreken. Nu is er in dit mooie natuurgebied van het kasteel alleen nog het eiland met de slotgracht te zien. Een bijzonder gedeelte van het dichtbegroeide bos is het 'boogbos', waar de bomen een boog vormen. Het andere gedeelte wordt het 'kamerbos' genoemd, dat juist een recht bos met lange zichtlijnen is.

Vroeger stroomde hier ook de Rijn. De waterplas aan de Marsdijk herinnert daar nog aan. In het gebied zijn verschillende archeologische vondsten gedaan, bijvoorbeeld een Romeins masker. Een beeld van dit masker is te zien bij de ingang van het landgoed. Via bewegwijzering, het parkmeubilair en andere objecten wordt ook aandacht besteed aan de sporen en vondsten uit andere geschiedenisperioden.

Maak kennis met prachtige historische landgoederen vanaf de fiets met deze route, een ontspannen dagje fietsen rondom Utrecht!